Axit béo Omega-3 quan trọng đối với sức khỏe hơn chúng ta nghĩ

Một nghiên cứu mới quan trọng - cho thấy các chất dinh dưỡng có trong quả óc chó, hạt và một số loại hải sản có thể làm giảm viêm và cải thiện chức năng phổi đang suy giảm.

Cá hồi là một trong những nguồn axit béo Omega-3 phong phú nhất. Các nguồn hải sản khác bao gồm cá ngừ, cá thu, cá trích và cá mòi.

Khi bệnh viện quá tải và thiếu máy thở tại giường trong thời kỳ đại dịch, nhiều người đã hiểu được mức độ tàn phá của bệnh phổi.

Chức năng phổi không chỉ bị tổn hại bởi các bệnh về đường hô hấp như COVID-19 mà còn suy giảm theo tuổi tác. Nghiên cứu cho thấy sưng hoặc viêm phổi do bệnh tật, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc tuổi cao cũng có thể là nguyên nhân cản trở một phần đường thở và hạn chế luồng không khí. Giờ đây, một nghiên cứu mới cho thấy sử dụng axit béo Omega-3 có thể làm giảm viêm và làm chậm suy giảm chức năng phổi như thế nào. Báo cáo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Chăm sóc tích cực và Hô hấp Hoa Kỳ (American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine)

Ana Zamora-Martinez, Bác sĩ Khoa hô hấp tại Mayo Clinic ở Arizona, cho biết: “Người ta đã chứng minh rằng axit béo Omega-3 có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, nhưng tác dụng của Omega-3 đối với các bệnh mãn tính khác vẫn chưa được biết cho đến khi nghiên cứu này được thực hiện.” Cô ấy cho rằng những phát hiện của nghiên cứu này là “cực kỳ ý nghĩa”, bởi đây là “nghiên cứu đầu tiên cho thấy tầm quan trọng của axit béo Omega-3 trong việc duy trì phổi khỏe mạnh”.

Tầm quan trọng của Omega-3 đối với cơ thể

Axit béo Omega-3 là một loại axit béo được xác định bởi cấu trúc hóa học của chúng. Chúng là một trong những chất béo lành mạnh được biết đến với khả năng cung cấp năng lượng cho cơ thể, đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và não bộ, củng cố hệ miễn dịch, giảm huyết áp và cải thiện hormone, theo Văn phòng Quản lý Thực phẩm bổ sung của Viện Y tế Quốc Gia (National Institutes of Health Office of Dietary Supplement).

Ba loại Omega-3 chính là alpha-linoleic acid (ALA), eicosapentaenoic acid (EPA) và docosahexaenoic acid (DHA).

Jill Weisenberger, một chuyên gia dinh dưỡng tại Virginia và là tác giả cuốn sách “Prediabetes: A Complete Guide” (Tiền tiểu đường: Hướng dẫn đầy đủ) giải thích: “ Điều quan trọng cần biết là mỗi loại Omega-3 đều khác nhau về mặt hóa học và sinh lý học. Vì cơ thể chúng ta không thể tự sản xuất Omega-3 nên cần phải bổ sung qua chế độ ăn hoặc thực phẩm bổ sung.”

“Nguồn thực phẩm chứa axit béo ALA là dầu thực vật được tìm thấy trong quả óc chó, các loại hạt, đậu nành và dầu hạt cải. DHA và EPA được tìm thấy trong các nguồn hải sản bao gồm cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi và cá trích. Các loại hải sản khác cũng có chứa axit béo omega-3 nhưng với hàm lượng thấp hơn nhiều”, theo Weisenberger.

Bổ sung các thực phẩm chứa Omega-3 rất tốt cho sức khỏe

Cả nguồn Omega-3 từ các loại hạt và từ hải sản đều quan trọng, nhưng Uma Naidoo, Bác sĩ kiêm Giám đốc Khoa dinh dưỡng và lối sống tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts, cho biết các axit béo lấy từ nguồn biển quan trọng hơn. Và cô ấy nói rằng những người ăn chay hoặc những người không thích ăn cá không cần phải lo lắng, vì họ vẫn có thể nhận được các Omega-3 này thông qua các chất bổ sung có nguồn gốc từ tảo hoặc dầu cá. Cô ấy cũng cung cấp thêm một thông tin thú vị, đó là các loài cá giàu Omega-3 mà chúng ta ăn cũng không tự tạo được EPA và DHA mà phải lấy từ tảo chúng ăn, thứ mà chúng ta cũng có thể ăn được.

Việc luôn cung cấp đủ những chất dinh dưỡng đó cho cơ thể là rất quan trọng, đặc biệt là vì hầu hết mọi người thường không ăn đủ chất. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị nên ăn hai khẩu phần cá mỗi tuần để đạt được đủ nhu cầu dưỡng chất của cơ thể.

Nghiên cứu đầu tiên

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đề xuất bổ sung Omega-3 trong chế độ ăn uống của một người để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ, nhưng nghiên cứu mới nhất của tạp chí American Journal cho thấy tại sao Omega-3 cũng quan trọng với phổi - cơ quan phụ trách cung cấp oxy cho cơ thể và loại bỏ khí CO2, đồng thời cũng đóng một vai trò quan trọng trong miễn dịch.

Các nghiên cứu trước đây, bao gồm phân tích năm 2022 về lý do tại sao một số nhóm dân tộc mắc bệnh phổi nặng hơn những nhóm khác, và nghiên cứu tổng hợp cung cấp dữ liệu quan trọng về các bệnh mãn tính ở đường hô hấp dưới, đã đo lường sức khỏe phổi ở người trước đây. Các nghiên cứu khác thậm chí đã xem xét cách Omega-3 ảnh hưởng đến tình trạng viêm nói chung, bằng các thử nghiệm khác nhau cho thấy Omega-3 có thể làm giảm nhiễm trùng phổi do vi khuẩn.

Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn còn thiếu nghiên cứu đi sâu vào mối liên hệ giữa đặc tính chống viêm của Omega-3 và cải thiện sức khỏe phổi.

Omega-3 cải thiện sức khỏe phổi như thế nào

Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa đặc tính chống viêm của Omega-3 và cải thiện sức khỏe phổi theo hai cách. Đầu tiên, họ phân tích dữ liệu mẫu máu của hơn 15.000 người Mỹ được theo dõi sức khỏe trong trung bình 7 năm (mặc dù nhiều người tham gia được theo dõi tới 20 năm). Những người tham gia đa dạng về chủng tộc, có độ tuổi trung bình là 56 và số lượng nữ giới nhiều hơn nam giới. Bonnie Patchen, chuyên gia dinh dưỡng và nhà nghiên cứu tại đại học Cornell và là một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết, bằng cách đo mẫu máu của tất cả những người tham gia, các nhà nghiên cứu có thể xác định mối liên hệ giữa Omega-3 và sự suy giảm chức năng phổi liên quan đến tuổi tác.

Để chứng thực những phát hiện của họ, nhóm nghiên cứu cũng đã phân tích dữ liệu di truyền từ Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh của hơn 500.000 người châu Âu. James P. Kiley, giám đốc Khoa Bệnh phổi thuộc Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia cho biết: “ Bằng cách nghiên cứu một số dấu hiệu di truyền nhất định trong các mẫu máu của nhóm đó, các nhà nghiên cứu phát hiện ra hàm lượng axit béo Omega-3 cao hơn có tác dụng bảo vệ sức khỏe của phổi”.

“Cách tiếp cận kép mà chúng tôi đã thực hiện là một cách bổ sung tính chính xác cho các phát hiện” theo Patricia Ann Cassano, giám đốc Khoa Khoa học dinh dưỡng tại Đại học Cornell và là đồng tác giả của nghiên cứu.

Kết quả từ cả hai phân tích cho thấy một mối tương quan rõ ràng chưa được thiết lập trước đó. Patchen cho biết: “Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng mạnh mẽ nhất cho đến nay về mối liên hệ giữa axit béo Omega-3 và sức khỏe của phổi, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bổ sung axit béo Omega-3 trong chế độ ăn uống.”

Với góc nhìn rộng hơn, nghiên cứu gợi ý rằng các loại thực phẩm khác có đặc tính chống viêm như cà chua, các loại rau như rau cải bó xôi và cải xoăn, một số loại hạt và trái cây như dâu tây, anh đào và việt quất cũng có thể hữu ích trong việc duy trì sức khỏe của phổi.

Nghiên cứu mở rộng

Patchen cho biết nghiên cứu của tạp chí American Journal mới chỉ nghiên cứu hiệu quả của Omega-3 ở những người trưởng thành khỏe mạnh và không bao gồm tất cả các nhóm đối tượng. Vì vậy, nhóm nghiên cứu đang tiếp tục làm việc để đánh giá nồng độ Omega-3 trong máu của những người không khỏe mạnh, bao gồm cả những người nghiện thuốc lá nặng và những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) để xem liệu mối liên hệ tương tự được thấy trong nghiên cứu hiện tại có đúng hay không.

Killey nói, nghiên cứu như vậy có khả năng dẫn đến các khuyến nghị về chế độ ăn uống được cá nhân hóa cho những người có nguy cơ mắc bệnh phổi mãn tính cao hơn.

Tác giả: Nguyễn Yến